Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego jest jedną z nielicznych placówek w kraju, która może poszczycić się kategorią A+ w dyscyplinie nauki fizyczne oraz Certyfikatem Doskonałości Kształcenia PKA dla kierunku Fizyka. Zdobywca tytułu Symbolu Synergii Nauki i Biznesu 2022, współfundator Nagrody im. Franka Wilczka dla młodych polskich naukowców.

Pod względem prowadzonych prac naukowo-badawczych Wydział FAIS jest czołową jednostką w Polsce. Rocznie naukowcy pracujący na Wydziale publikują około 500 prac, z tego około 450 w międzynarodowych czasopismach specjalistycznych objętych Thomson Reuters Master Journal List, zwaną "listą filadelfijską". Obecnie realizowanych jest ponad 120 projektów badawczych krajowych i 16 międzynarodowych projektów finansowanych z budżetu Państwa oraz poprzez fundusze strukturalne lub bezpośrednio przez Unię Europejską i NATO. Wydział realizuje również projekty inwestycyjne na łączną kwotę 130 mln zł, które podnoszą potencjał badawczy Wydziału i są wkładem w realizację dużych, międzynarodowych przedsięwzięć badawczych w Europie i na świecie.

W lecie 2014 roku rozpoczęła się przeprowadzka Wydziału FAIS do nowego kompleksu budynków na Kampusie 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego przy ulicy prof. Stanisława Łojasiewicza 11. Łączna powierzchnia wynosi 23448 m², a kubatura 145250 m². Z czterech dużych audytoryjnych sal wykładowych największa może pomieścić 383 osoby. Nowa siedziba Wydziału jest w pełni przystosowana dla osób niepełnosprawnych. Cechą wyróżniającą nowy kompleks budynków Wydziału FAIS jest jego nowoczesna infrastruktura informatyczna złożona z okablowania oraz z zaawansowanych urządzeń sieciowych i serwerowych, którą zbudowano dla potrzeb prac prowadzonych w zaawansowanych technicznie laboratoriach naukowo-badawczych i dydaktycznych.

Studia

Studenci mogą kształcić się w dziedzinie fizyki, biofizyki, astronomii, astrofizyki i kosmologii, informatyki stosowanej, informatyki gier komputerowych oraz zaawansowanych materiałów i nanotechnologii.

Oferta edukacyjna Wydziału ciągle się rozwija i dostosowuje do wymagań współczesnego świata. W roku akademickim 2020/2021 uruchomiony został nowy kierunek: Fizyka dla Firm (studia licencjackie I stopnia).

Fizyka dla Firm przygotowuje młodych ludzi do wyzwań współczesnego rynku pracy. Studia, współtworzone w bliskiej współpracy z przedstawicielami przemysłu wysokich technologii, firm IT oraz firmami zajmującymi się przetwarzaniem danych, dostarczają unikalnych umiejętności poszukiwanych przez pracodawców. Doświadczenie zdobywane podczas wykładów realizowanych zarówno przez pracowników Uniwersytetu Jagiellońskiego, jak i przedstawicieli firm, a także podczas praktyk studenckich, a nawet projektów licencjackich realizowanych w firmach zewnętrznych sprawia, że już podczas studiów nasi studenci zdobywają unikalne doświadczenie zawodowe.

Osiągnięcia

• W 2012 roku Krakowskiemu Konsorcjum Naukowemu im. Mariana Smoluchowskiego „Materia-Energia–Przyszłość", w skład którego wchodzi Wydział FAIS, został przyznany niezwykle prestiżowy status KNOW (Krajowy Naukowy Ośrodek Wiodący) na lata 2012-2017 w dziedzinie nauk fizycznych.
• W wyniku przeprowadzonej ewaluacji polskich jednostek badawczych pod kątem osiągnięć naukowych, potencjału naukowego oraz materialnych efektów działalności naukowej, Wydział otrzymał prestiżową kategorię A+ w grupie nauk ścisłych i inżynierskich.

• Nieprzerwanie rozbudowywana jest baza aparaturowa - przy wsparciu z funduszy programów europejskich możliwe było pozyskanie w ostatnich latach zestawów aparatury badawczej o najwyższej, czasami wręcz unikalnej na skalę światową, klasie. Przykładem jest projekt ATOMIN - w 2020 roku Wydział FAIS wraz z Wydziałem Chemii otrzymały blisko 68 mln zł dofinansowania do projektu ATOMIN 2.0.

• Z inicjatywy naukowców Instytutu Fizyki na III Kampusie UJ powstaje Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS, w którym budowany jest synchrotron. To pierwsze takie urządzenie nie tylko w naszym kraju, ale i naszej części Europy. Synchrotron to rodzaj akceleratora cząstek emitujący promieniowanie elektromagnetyczne o dużym natężeniu. Jest stosowany do badań m.in. w fizyce, chemii, materiałoznawstwie, geologii, mineralogii, biochemii, farmakologii, biologii i medycynie. Centrum SOLARIS będzie otwarte dla wszystkich grup badawczych już w tym roku.
• Opracowanie metody obrazowania płuc przy pomocy spolaryzowanego helu 3He. Sukcesem jest otrzymanie (we współpracy ze Szpitalem im. Jana Pawła II w Krakowie) pierwszych w Polsce obrazów ludzkich płuc przy wykorzystaniu rezonansu magnetycznego.
• Przystąpienie do budowy polskiego optycznego zegara atomowego. W ramach współpracy w Krajowym Laboratorium FAMO powstaje zegar nowej generacji, wykorzystujący ultraprecyzyjne lasery do pomiaru częstotliwości w chłodzonych laserowo atomach.

• Opracowywany jest modułowy tomograf pozytonowy, pozwalający na zobrazowanie całego ciała, wykrycie jednocześnie nowotworów w całym organizmie, a nawet stwierdzenie stopnia ich złośliwości i kierowanie na zmiany nowotworowe najskuteczniejszych terapii. Wyniki prac zespołu prof. dr. hab. Pawła Moskala w ramach programu TEAM Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP), są pionierskie w skali światowej.

• Profesor dr hab. Krzysztof Sacha opracował mechanizm spontanicznego łamania dyskretnej symetrii translacyjnej w czasie, nazwany dyskretnymi kryształami czasowymi, dzięki czemu dał początek nowej, silnie rozwijającej się koncepcji naukowej (kryształy czasowe to koncepcja naukowa, w której atomy lub jony same regularnie organizują się w czasie, czyli poruszają się cyklicznie) i dokonał eksperymentalnej realizacji dyskretnych kryształów czasowych.

• W ramach projektu HYADES powstanie dedykowany teleskop kosmiczny do obserwacji wodoru i deuteru wokół małych ciał w Układzie Słonecznym. Zadaniem tego projektu jest ustalenie pochodzenia wody na naszej planecie oraz poszukiwanie nowych, nieznanych dotąd rezerwuarów wody w Układzie Słonecznym i innych układach planetarnych.

Współpraca

Przykładem szerokiej współpracy międzynarodowej jest uczestnictwo naukowców z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej w projekcie badań neutrin słonecznych BOREXINO ("Boron solar neutrino experiment"). W trakcie jego realizacji potwierdzono bezpośrednio występowanie geoneutrin, umożliwił on także najdokładniejszy pomiar prędkości neutrin emitowanych w laboratorium CERN. Uzyskane wyniki mają fundamentalne znaczenie dla astrofizyki, fizyki cząstek i geofizyki. Eksperyment BOREXINO został zakwalifikowany przez redakcję pisma "Physics World" do TOP 10 - najbardziej przełomowych wydarzeń roku 2014 w dziedzinie fizyki i astrofizyki.

Badacze współpracujący przy eksperymencie BOREXINO w 2021 roku otrzymali prestiżową nagrodę Giuseppe i Vanna Cocconi 2021 za wybitne osiągnięcia w dziedzinie astrofizyki cząstek i kosmologii.

W 2023 roku prof. dr hab. Marcin Wójcik (laureat Nagrody Premiera RP za wybitne osiągnięcie naukowe związane z eksperymentem BOREXINO), dr hab. Grzegorz Zuzel, prof. UJ, oraz dr Marcin Misiaszek otrzymali Nagrodę Ministra Edukacji i Nauki za fundamentalny wkład do eksperymentu BOREXINO, który umożliwił pomiary strumieni neutrin słonecznych typu pp i CNO.

http://www.fais.uj.edu.pl
https://www.facebook.com/FAISUJ
https://www.youtube.com/wydzialFAIS